turystyka krajoznawcza
Turystyka krajoznawcza jest formą turystyki, której głównym celem podróży jest zwiedzanie określanego obiektu, miejsca, miejscowości czy regionu. Związana jest głównie
z poznawaniem kraju ojczystego i jego różnorodnych walorów. Możemy zatem określić jako mianem turystyki dziedzictwa. Dominuje w niej motyw poznawczy, który połączony jest z celami edukacyjnymi i rekreacyjnym. Jej przejawami mogą być: zwiedzanie obiektów zabytkowych, różnego rodzaju muzeów, miast historycznych, a także wędrówki po określonych szlakach.
Można uznać, że turystyka krajoznawcza i krajoznawstwo są to pojęcia tożsame. Gdyż dotyczą tego samego. Oba pojęcia dotyczą odkrywania i zgłębiania historii rodzimego kraju. ,,Turystyka w połączeniu z krajoznawstwem odgrywa kluczową rolę w procesie poznania i poszerzania wiedzy o kraju i świecie. Turystykę tworzy ciekawość, pasja odkrywanie przyrody, techniki, zabytków, przeszłości, ludzi i obyczajów. Krajoznawstwo wypełnia tą pasję treścią nadając jej konkretny sens i kierunek. Warto podkreślić, iż przez turystykę krajoznawczą doskonale realizowane są funkcję poznawcze i wychowawcze turystyki.
Turystyka krajoznawcza – skupienie uwagi na konkretnym obiekcie, miejscowości, regionie. Jeśli się przyjmie, że krajoznawstwo jest to znajomość kraju ojczystego czy wiedza o regionie, to warto zauważyć, iż może ona być uzyskiwana w różny sposób, niekoniecznie w czasie wolnym od pracy i przez turystykę. Na przykład poznawanie własnego miejsca zamieszkania czy regionu jest możliwe na lekcjach szkolnych, wykładach w szkole wyższej, podczas wycieczek lokalnych lub w drodze samokształcenia, ułatwianego przez środki masowego przekazu. Konsekwencją dotychczasowych rozważań poświęconych istocie krajoznawstwa może być wniosek, iż spełnia ono rozliczne funkcje społeczne. Spośród wielu takich funkcji, warto zwrócić uwagę na funkcję wychowawczą, rozumianą jako całość oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie. Krajoznawstwo, zwłaszcza turystyczne, może zaspokajać też biologiczne potrzeby, ponieważ człowiek wymaga m.in. wyrównywania ewentualnych braków organizmu i pobudzania przez korzystne warunki środowiska (np.wartościowego spędzania czasu wolnego). Podczas imprez krajoznawczych człowiek odkrywa też nowe wartości moralne, np. konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i społecznego, wartości intelektualne oraz może obudzić w sobie nowe zainteresowania, np. ...folklorem. Ten rodzaj wypoczynku ma na celu podróżowanie połączone z poznawanie świata i to w bardzo szerokim zakresie.
Następną ważną funkcją współczesnego krajoznawstwa jest funkcja kształceniowa. Uczestnicy ruchu krajoznawczego zdobywają określony zasób wiedzy, umiejętności i sprawności. Kształceniowa funkcja krajoznawstwa może być spełniana zarówno w sensie poznawczym, jak i praktycznym. Krajoznawca bowiem, zdobywając wiedzę o kraju ojczystym, może ją też spożytkować praktycznie.
Z technicznego punktu widzenia funkcji współczesnego krajoznawstwa, jego zdobycze powinny służyć głównie rozwojowi turystyki. Lepsze, dokładniejsze poznanie kraju stwarza podstawę do racjonalnego zagospodarowania turystycznego, rozbudowy znanych, uznanych i całkowicie nowych ośrodków, wytyczania atrakcyjnych szlaków znakowanych, sterowania ruchem turystycznym i rozproszenia tego ruchu oraz kształcenia wysoko kwalifikowanych działaczy turystycznych.
Krajoznawstwo jest ściśle związane z tematem „czasu wolnego”. Funkcje te cechuje zasada dobrowolności. Współczesna turystyka spełnia wszystkie funkcje czasu wolnego, natomiast krajoznawstwo turystyczne cechuje głównie funkcja rozwojowa. W obrębie tej funkcji jest podejmowana dla własnego rozwoju praca umysłowa, aktywność społeczna, artystyczna itd. Można więc sądzić, że krajoznawstwo turystyczne jest środkiem podnoszenia poziomu kultury i rozwoju osobowości. Dzięki pracy turysty nad sobą oraz nad swoim rozwojem szeroko rozumiana kultura jest upowszechniana i wzbogacana.
Podsumowując, współczesne krajoznawstwo jest pojęciem wielowarstwowym. Można mu przypisać liczne, społecznie istotne funkcje. Założone cele krajoznawstwa mogą być osiągane przez turystykę lub inne rodzaje aktywności. Między pojęciami „krajoznawstwo" i „turystyka" nie ma sytuacji podporządkowania jednego z nich drugiemu. Nie całe krajoznawstwo można zaliczyć do turystyki; turystyka wypełnia wszystkie główne funkcje czasu wolnego, podczas gdy ruch krajoznawczy kojarzy się tylko z funkcją rozwoju. Doceniając walory kultury i rozwoju osobowości turystów, należy zwiększyć wysiłki zmierzające do rozszerzania krajoznawczych form współczesnego ruchu turystyczego oraz preferowania turystyki o możliwie pełnym programie krajoznawczym.
Warto wiedzieć, że uczestnicząc w wyprawach krajoznawczych często mamy okazje poznać nieznane szerszemu gronu historie danego regionu czy miejsca. Najlepszą skarbnicą wiedzy są w tym przypadku osoby mieszkające na danym terenie. Niejednokrotnie zdarza się, że będąc w jakimś miejscu i podziwiając zabytki, ktoś zagadnie nas i opowie o dziejach tego obiektu
turystyka poznawcza
Turystyka poznawcza obejmuje różne aspekty historii sztuki, tradycji i życia społecznego. Turystyka poznawcza opiera się na poszerzaniu wiedzy o historii różnych miejsc i obiektów. Pozwala na zaspokojenie ciekawości zwiedzających w takim zakresie i tematyce jaka ich interesuje. Wspaniale rozwija świadomość oraz kształci charakter i sposób postrzegania świata. Dzięki niej po prostu wiesz więcej.
Turyści zwiedzają poszczególne miejsca i obiekty, centra krajoznawcze lub podróżują szlakami tematycznym. Kształtują w sobie potrzebę obcowania z przyrodą, dostrzegają wartości we własnej kulturze narodowej oraz nabywają licznych umiejętności i sprawności
w trakcie wędrówek. Ważnymi elementami wychowania dla turystyki jest modelowanie określonego stylu wypoczynku i podróżowania, który ma ogromny wpływ na kształtowanie człowieka i przygotowanie go do życia w społeczeństwie. W ramach turystyki poznawczej można wyróżnić następujące formy:
turystyka przyrodnicza
Turystyka przyrodnicza – związana z poznawaniem ogólnie pojętej przyrody: zwierzęta, rośliny, krajobrazy.
Turystyka przyrodnicza rozwija się przede wszystkim na obszarach chronionych - parkach narodowych i krajobrazowych, oraz w ich otoczeniu, gdzie istnieją wspomagające ją elementy infrastruktury w postaci muzeów, sal wystawowych, ścieżek dydaktycznych, ośrodków edukacji ekologicznej i innych. Uprawiana jest zarówno przez turystów indywidualnych, jak i zorganizowane grupy obsługiwane przez wyspecjalizowane biura turystyki przyrodniczej oraz pracowników parków narodowych i krajobrazowych.
Turyści o zainteresowaniach ornitologicznych stanowią największą grupę zwiedzających tereny bagienne. Preferowane formy turystyki przyrodniczej to obserwacje ptaków i innych zwierząt w ich środowisku naturalnym, foto-safari oraz wyprawy zapoznające turystów z najciekawszymi zbiorowiskami roślinnymi i krajobrazami określonego terenu
turystyka kulturowa
Turystyka kulturowa – zwiedzanie miejsc o szczególnych walorach kulturowych, artystycznych i historycznych zazwyczaj zlokalizowanych w miastach w postaci zabytków.
Turystyka kulturowa obejmuje podróże podejmowane z zasadniczo kulturalnej motywacji, takie jak wyprawy studyjne, związane z wystawianiem sztuki, wycieczki kulturalne, podróże dla wzięcia udziału w festiwalach i innych wydarzeniach kulturalnych, zwiedzanie miejsc
i monumentów, wyprawy dla zapoznawania się z przyrodą, folklorem i sztuką oraz odwiedzanie miejsc o dużych wartościach turystycznych i historycznych składających się na dziedzictwo kulturowe człowieka. Jest to więc zwiedzanie zabytków architektury, wykopalisk archeologicznych, miejsc związanych ze sławnymi ludźmi, wystaw artystycznych, galerii sztuki itp.
Turystyka kulturowa obejmuje podróżowanie, którego podstawowym motywem jest dziedzictwo kulturowe. Dziedzictwo pojmowane jest w tym przypadku w dwojaki sposób:
1) dziedzictwo sensu stricto, obejmujące zabytki oraz dzieła sztuki - kultura w tym sensie jest ściśle związana z historią ogólną i historią sztuki;
2) dziedzictwo w ujęciu szerszym z uwzględnieniem elementów takich jak: życie codzienne, nauka i technika (fabryki, urządzenia),środowisko geograficzne(krajobrazy i ich interpretacje, sposoby użytkowania przestrzeni dawniej i dziś), literatura poświęcona różnym regionom, kuchnia traktowana jako sztuka życia itd.
Pojęcie turystyki kulturowej obejmuje wszystkie podróże osób, które czasowo opuszczają swoje miejsce zamieszkania, by poinformować się, doświadczyć lub przeżyć przede wszystkim materialne lub niematerialne elementy kultury terenu odwiedzanego.
Turystyka kulturowa to wszelkie podróże ludzi ukierunkowane na atrakcje kulturalne, znajdujące się poza ich miejscem zamieszkania,(podejmowane) z zamiarem zebrania nowych informacji i doświadczeń dla zaspokojenia swoich potrzeb kulturalnych
turystyka kulinarna
Turystyka kulinarna – to podróżowanie pod kątem poznawania dań i produktów kulinarnych danego regionu, ale może być również połączona ze zwiedzaniem, poznawaniem kultury i przyrody, coś dla smakoszy kuchni różnych regionów kraju i zakątków całego świata. Związana z podróżami do miejsc, gdzie są wytwarzane określone artykuły spożywcze lub tam, gdzie są organizowane festiwale kulinarne.
Kwestie związane z żywnością są jedną z najważniejszych części składowych turystyki, a jedzenie i picie są ważnymi elementami zachowań i doświadczeń turystycznych. W ostatnich latach turystyka kulinarna (gastronomiczna, czy turystyka jedzenia) stała się przedmiotem badań wielu dyscyplin naukowych. Jedną z nich jest geografia, ponieważ turystyka kulinarna – jak i inne rodzaje turystyki – jest zjawiskiem przestrzennym, a więc mieszczącym się w sferze zainteresowań geografii. Ale turystyka kulinarna jest przedmiotem badań również innych dyscyplin wiedzy. Zwłaszcza antropologii kulturowej, socjologii, ekonomii, nauk o zarządzaniu, a także nauk o żywności i żywieniu itp. W związku z tym w odniesieniu do turystyki kulinarnej można spotkać się z dwoma podejściami badawczymi – geograficznym i nie geograficznym
